Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Historia

Najstarsze wzmianki dotyczące dzisiejszych ziem Ełckich odnajdujemy w kronikach Jana Długosza. Znajdowane informacje dotyczące lasów są bardzo fragmentaryczne. Dotyczą głównie wzmianek odnośnie przerzedzania lasów i zmian ich składu gatunkowego.

Intensywny rozwój rolnictwa, zamieniał połacie lasów na pola uprawne, pastwiska i łąki. Wzrost niekorzystnych zmian środowiska przyczyniał się do zmiany klimatu lokalnego oraz warunków hydrologicznych. Dodatkowo, długie okresy wojen oraz prowadzona gospodarka rabunkowa przyczyniły się do znacznego zmniejszenia powierzchni lasów na dzisiejszym terenie Nadleśnictwa Ełk:

►   gospodarka folwarczna prowadzona na przełomie XVI- XVIII wieku najbardziej wyniszczyła lasy poprzez wypalanie potażu (popiołu drzewnego),

►   rozwój gospodarki przemysłowej w Prusach i innych państwach Europy.


Już wtedy zaczęto wprowadzać w lasach nowoczesne na tamten okres czasu formy organizacji wzorowane na niemieckich doświadczeniach. Mimo to, wprowadzane zabiegi nie zdołały uratować bogatych zasobów pierwotnej puszczy. Czego nie zniszczyły pożary i grabieże, później zostało zdewastowane przez okoliczną ludność na skutek rabunkowej gospodarki.

Lasy po raz pierwszy zostały objęte ochroną prawną w 1775 roku na podstawie ustawy leśnej dla Prus Wschodnich. Ustawa dotyczyła zagadnień leśnictwa oraz ustalała wielostronną ochronę lasów niepaństwowych, zawierała wskazania odnośnie pomiarów, urządzania i zabiegów hodowlanych w lasach, wyrębów, zasad poborów drewna, łowiectwa oraz wypasu inwentarzu. Po raz pierwszy nastąpił również podział lasów na kwatery (Żabko-Potopowicz, 1960). Teoretyczne podstawy tego podziału opracował znany wówczas leśnik Weddel. Działania te miały na celu ujednolicić tok gospodarowania lasem oraz zwiększyć jego produkcyjność.

Na początku XIX wieku lasy państwowe zostały podporządkowane Generalnemu Zarządowi Leśnemu. Podzielono je na departamenty leśne, których terenowymi jednostkami organizacyjnymi były nadleśnictwa lub leśnictwa rewirowe (Żabko-Potopowicz, 1960).

Po okresie wojen napoleońskich, państwo Pruskie na wskutek długów zaczęło  sprzedawać lasy. Częściowo zdewastowane prowadzoną gospodarką plądrowniczą lasy, które nadal pozostały we własności państwa, zostały w 1819 roku objęte nowymi planami gospodarczymi dla poszczególnych rewirów. W między czasie, na znaczeniu wzrósł handel drewnem. W związku z tym, lasy znajdujące się na terenie Prus zaczęły odgrywać ważną rolę surowcową dla konsolidującego się związku celnego krajów niemieckich.

Niemieccy leśnicy forsowali uprawę świerka od XVIII wieku nawet na nieodpowiednich siedliskach. Stosowane wówczas importowane nasiona w połączeniu z uprawą świerka na nieodpowiednich siedliskach,  przyczyniały się do występowania licznych gradacji owadów (Molenda, 1965).

Analizując lesistość od pierwszej połowy XIX wieku, zauważono nieustanny jej spadek aż do drugiej połowy XX wieku. Lesistość z 32,5% w I połowie XIX wieku spadła do 16, 3% w okresie międzywojennym. Lasy zaczęto odbudowywać dopiero po II wojnie światowej.

W 1934 roku wydano ogólnokrajową ustawę przeciw „dewastacji lasów", gdzie dolną granicą wieku rębności było 50 lat. Ustawa ustalała m.in. roczny maksymalny rozmiar wyrębu oraz zakazywała stosowania wielkich zrębów zupełnych w lasach powyżej 10 ha. W 1935 roku do celów gospodarki wojennej w drodze zarządzeń władz podniesiono w całych Niemczech w lasach państwowych i niepaństwowych, rozmiar użytkowania drewna użytkowego średnio o 50% rocznie w stosunku do etatu   (Molenda, 1965).

Po II Wojnie Światowej lasy zostały przejęte przez władze polskie i utworzono z nich nadleśnictwa: Ełk, Pisanica, Jucha. W 1947 roku w Nadleśnictwie Ełk i Jucha, a w 1952 w Nadleśnictwie Pisanica, przeprowadzono prowizoryczne urządzanie lasu. Dopiero w 1960 roku w Nadleśnictwie Ełk i Pisanica oraz w 1961 w Nadleśnictwie Jucha przeprowadzono definitywne urządzanie lasu.

Na mocy Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 czerwca 1964 roku, utworzono na terenie Nadleśnictwa Ełk rezerwat o nazwie „Ostoja bobrów Bartosze".

I rewizja została przeprowadzona w Nadleśnictwie Ełk i Pisanica według stanu na 1.10.1970r., zaś w Nadleśnictwie Jucha na 1.10.1971r. Na mocy decyzji Naczelnego Dyrektora Lasów Państwowych z 1973 roku z dotychczasowych Nadleśnictw Ełk, Pisanica i części Nadleśnictwa Jucha utworzono Nadleśnictwo Ełk z obrębami Ełk i Pisanica. Ostatecznego podziału dokonano na mocy zarządzenia Dyrektora OZ LP z dnia 26.05.1981 roku, w skład którego wchodziły 3 obręby: Ełk, Pisanica, Jucha II.

 II rewizja przeprowadzona została w nowo utworzonym Nadleśnictwie Ełk według stanu na 1.01.1982 roku, gdzie przyjęto nowy podział na gospodarstwa bez wyodrębniania gospodarstwa na gruntach porolnych z wiekiem rębności dla sosny 100 lat. Podniesiono etat użytkowania przedrębnego, ponieważ w przeszłości został on ustalony na zbyt niskim poziomie, przyczyną czego były zaniedbania w cieciach pielęgnacyjnych. Wyznaczono również szereg drzewostanów ochronnych, które nie podlegają użytkowaniu rębnemu.

Obecnie zmniejsza się powierzchnia obcych gruntów przeznaczonych do zalesiania przejmowanych przez nadleśnictwo, a także mniejsza powierzchnia planowanych zrębów, była przyczyną spadku ogólnej powierzchni planowanych odnowień i zalesień.